Kiedy zaczęłam czytać i oglądać książkę Urszuli i Kamila Śleszyńskich poczułam pewnego rodzaju dyskomfort. Miałam wrażenie, że zaglądam komuś do życia, że znajduje się w miejscu w którym jestem intruzką. Fakt, iż nie mam doświadczenia w byciu matką potęgował poczucie obcości. Wraz z przewracaniem kolejnych kartek odnalazłam w tej publikacji jednak pewnego rodzaju spokój, zauważyłam też, że książka ma uniwersalny charakter i jest wspaniałym dziełem artystów, rodziców, którzy przedstawiają swoje przeżycia związane z ciążą. Ciążą, która jest trudna, zagrożona, która stawia niewygodne i nieśmiałe pytania o przyszłość. Intymność tego dzieła porusza, a dyskurs sytuacji, jaki stworzyli autorzy poprzez skomponowanie dzieła ze zdjęć, tekstów, dokumentacji medycznej, sprawia, że Prolog staje się imersyjny i wrzuca nas wręcz do mieszkania Śleszyńskich.
Prolog składa się z fotografii Kamila oraz notatek, wierszy, refleksji Urszuli z okresu ciąży, która, była dla nich ciężkim przeżyciem. Z każdą przewróconą kartką składamy całość, ze wszelkich trudności, których doświadczyli tworzy się obraz burzy emocji, codziennej walki, miłości, szorstkich i pięknych momentów. Różne doświadczenia, z dwóch różnych perspektyw sprawiają, że książka staje się dziełem totalnie wspólnym, symbiotycznym, dzieckiem rodziców-artystów.
Projekt Śleszyńskich przywołuje temat, który rzadko jest poruszany w mainstreamowych mediach, blogach o macierzyństwie. Więcej i chętniej mówi się o babyshower, dietach, bezproblemowych, wspaniałych ciążach, jej etapach. Niewygodne tematy zdają się być spychane do zamkniętych for społecznościowych, prywatnych spotkań przy kawie czy analiz medycznych, akademickich. Natomiast zdjęcia z okresu ciąży, które są najczęściej publikowane w sieci i czasopismach przedstawiane są często w cukierkowym, przeestetyzowany świetle. Fotografie Kamila natomiast są naturalistyczne, przedstawiają Urszulę w naturalnym, codziennym otoczeniu. Ujęcia przedstawiające kobietę w zaawansowanej ciąży, zestawione są ze zdjęciami przedmiotów, obiektów, dokumentów, co układa się w czułą i kruchą, pełną lęku opowieść o walce.
Nigdy nie bałam się tak, jak tej nocy.
Sala była pełna kobiet, a każda była sama. Tylko nie ja. Ja miałam ciebie.
Innym zabrakło tego szczęścia.
Głupio mi było cieszyć się z bicia twojego serca.
Sama ciąża obwarowana kulturowymi stygmatami, obyczajami, przesądami, przyzwyczajeniami, często wywiera społeczną presję na spodziewających się dziecka. Temat trudnej ciąży możemy odnaleźć m.in. w twórczości Fridy Kahlo, w filmie Aliony van der Horst pt. Wodne dzieci i Projekcie: człowiek polskiej artystki Agaty Endo Nowickiej. Komiksy, które publikowała Nowicka z okresu ciąży opisywały codzienność przynoszącą jej niewygodne pytania nieznajomych i rodziny, komentarze, a nawet niechciane dotyki.
Prolog jest poruszającą, poetycką opowieścią. Ważną, bo nie tylko autoterapeutyczną dla samych twórców, ale uwrażliwiającą dla odbiorczyń i odbiorców. Bardzo poruszające dla mnie są teksty Urszuli. Pomimo braku doświadczenia macierzyństwa, odnalazłam w nim dużo emocji, które zbliżyły mnie do opisywanych sytuacji – w szczególności dotyczących uczuć zmieniającego się ciała i jego akceptacji.
Książka jest przepięknie wydaną publikacją w twardej oprawie, składana ręcznie przez autorów i zszyta czerwoną nitką.
Za projekt graficzny albumu odpowiedzialna była Natalia Mikołajczuk ze studia graficznego Book-n-Stories. Książka ukazała się w 400 egzemplarzach – po polsku i angielsku – nakładem Wydawnictwa Galerii Sleńdzińskich, wydrukowana i oprawiona natomiast przez Petit w Lublinie. Prolog został wyróżniony podczas TIFF Festival we Wrocławiu i był wybrany do udziału w programie Holy-Art TIFF Open+ w ramach którego powstał.
Książkę można zamówić tutaj
Więcej o twórczości Kamila Śleszyńskiego
Projekt Urszuli Śleszyńskiej – Dziecioczytanie
