Tegoroczny Przegląd Sztuki SURVIVAL odbył się pod hasłem Warsztat pracy w jednej z zabytkowych hal Fabryki Automatów Tokarskich we Wrocławiu.

Już na starcie odwiedzających powitała instalacja Eweliny Turkot Czas pracy, czyli zegar chodzący dwa razy wolniej niż normalnie, który symbolizował znój pracy. Na szczęście podobne uczucie nie towarzyszyło zwiedzaniu wystawy. Kilka metrów dalej Anna Knappe w video Two ends of the waste line pokazała cienie przemysłu modowego i cierpienia ludzi pracy w krajach Trzeciego Świata. Dodatkowym, niezamierzonym kontekstem dla video fińskiej artystki okazał się nieznośny upał, który sprawił, że dokładne zwiedzenie całości wystawy wiązało się z niemałym wysiłkiem. Relaks zapewniła Kornelia Dzikowska i jej Źródło pracy, czyli fontanna wykorzystująca zastaną na miejscu infrastrukturę, ale dotarcie do niej poprzedziła m.in. piramida zbudowana z butelek po kosmetykach, czyli Beauty survival workshop Jolanty Wagner, która pokazała dbanie o urodę jako ciężką pracę.

    Praca z kontekstem

W przeciwieństwie do wielu poprzednich edycji tym razem Przegląd odbywał się w dość ograniczonej przestrzeni, do której stosunkowo niewiele realizacji artystycznych odnosiło się bezpośrednio. Większość z nich grała z kontekstami jaki wywołują praca i fabryka. Wydaje się, że część artystów zbyt dosłownie podeszło do hasła „warsztat pracy” i ich realizacje równie dobrze mogłyby znaleźć się w innej przestrzeni. Na szczęście takie podejście nie zdominowało Przeglądu. Jak zwykle w przypadku Survivalu ważny był aspekt środowiskowy i spotkanie miejscowych twórców. Czuć było to na każdym kroku czy to w przypadku wernisaży, czy po prostu w przestrzeni wystawienniczej. W końcu Survival to nie tylko wystawa sztuki, ale też przestrzeń do dyskusji, którą zapewnił program społeczny, pokazy filmowe i koncerty oraz sety dj-skie. Dwa pierwsze wieczory upłynęły pod znakiem muzyki, która idealnie wtapiała się w industrialną przestrzeń. Dźwięk był ważną częścią wielu realizacji artystycznych.

Beniamin Głuszek, Monika Kowalczuk i Tymoteusz Witczak w pracy Neuromuzyka IV wykorzystali myśli i przeżycia słuchacza jako tworzywo dla muzyki. Sebastian Buczek partyturę dla utworu odegranego na zbudowanym przez siebie instrumencie stworzył , nawiązując do ciała zmagającego się z chorobą. Jeśli dodamy do tego słuchowiska kwadrofoniczne stworzone przez takich artystów jak m.in. Konrad Smoleński i Robert Piotrowicz to mamy cały wachlarz sposobów radzenia sobie przez artystów wizualnych z materią dźwiękową. Pozostając w temacie prac dźwiękowych warto wspomnieć, że nagroda publiczności powędrowała do Kariny Marusińskiej, która razem z Beatą Konieczny stworzyły hipnotyzujące słuchowisko będące jednym z najjaśniejszych punktów Przeglądu.

Robotnicy sztuki

Część wątków obecnych w hali FAT-u dopowiada odbywająca się równolegle w Muzeum Współczesnym Wrocław wystawa „Stosunki pracy”, która kładzie mocniejszy nacisk na społeczne i polityczne uwarunkowania pracy artystów. Na Survivalu najmocniej ten temat poruszył Antoni Michnik w swoim wykładzie/performansie Workspace: Robotnicy-pionierzy, w którym opowiadał o przemysłowym dziedzictwie Wrocławia, zwracając uwagę na pracę historii.

Na dwa słowa zasługuje 40 lat warsztatu Kasi Kmity, czyli przetworzenie jej dziecinnego obrazu. Artystka w swojej pracy mówi o warsztacie jako czymś, co nabywa się latami. Forma wizualna odróżnia jej realizację od pozostałych prac i zwraca uwagę. Podobnie było z prześmiewczą instalacją Niemożliwość wartości w umyśle osoby myślącej Marcina Korneluka, który sparodiował słynną instalację z rekinem Damiana Hirsta. Równie humorystyczny, ale już bez parodystycznego zacięcia był film Dla tokarzy z Wrocławia Katarzyny Łyszkowskiej i Kaliny Nowak, który mocno kontrastował z powagą wielu realizacji. W wielu miejscach było wyraźnie widać, że organizatorzy postanowili zestawić ze sobą prace odnoszące się do podobnych zagadnień. Tak było choćby z parą Magda Grzybowska Poziomica i Kamil Moskowczenko Pion 1946-2016. Dzięki temu ekspozycja nie stała się zbiorem przypadkowych rywalizacji, jak to często bywa przy podobnych okazjach. Oby podobnie było na kolejnym Survivalu.

14. Przegląd Sztuki Survival “Warsztat pracy”, 24-28 czerwca 2016, Hala Fabryki Automatów Tokarskich (FAT HACO), Wrocław

Jan Prociak (rocznik 1986) Dziennikarz. Zapalony poszukiwacz muzycznych nowinek. Współpracował z Hiro, Gazetą Młodych i Portalem Filmowym. Twórca projektu kultura natychMIASTOwa. Stały bywalec galerii sztuki i muzeów.

 Strona festiwalu: http://www.survival.art.pl/